Terwijl iedereen zich druk aan het maken was om een maatregel die heel veel mensen alleen maar ten goede kan komen, heeft de Tweede Kamer ook stilletjes een veel ingrijpender voorstel aangenomen: een afkalving van het medisch beroepsgeheim ten behoeve van zorgverzekeraars en ten koste van patiënten.
Het voorstel van Minister Schippers (VVD) dat gisteren door CDA, PvdA, PVV, SGP en VVD door de kamer is gewerkt, geeft zorgverzekeraars de mogelijkheid om zonder toestemming het medisch dossier van patiënten in te zien, als ze het vermoeden hebben dat er gefraudeerd wordt.
Nogmaals: zorgverzekeraars kunnen dus voortaan zonder jouw toestemming in je medisch dossier kijken. De enige reden die ze hoeven te hebben is een verdenking van fraude. En ze moeten binnen drie maanden nadat ze hebben gesnuffeld in de meest persoonlijke informatie die je bezit, jou vertellen dat ze dat gedaan hebben.
Dit is uiteraard compleet krankzinnig, maar wacht even tot je de argumentatie hoort waarmee dit wetsvoorstel is aangenomen. Het idee is dat zorgverzekeraars hiermee fraude bij het declareren van kosten kunnen inperken. Die fraude kostte ze in 2015 namelijk 11 miljoen euro. Dat klinkt als veel, maar het komt volgens Privacy Barometer neer op 0,015% van het zorgbudget. Daar komt nog bij dat 9,4 miljoen van die 11 miljoen fraude gepleegd wordt door tussenpersonen of zorgverleners. Patiënten zelf – degenen die geraakt worden door deze maatregel – frauderen dus in totaal voor 1,4 miljoen.
Komt ‘ie: De Tweede Kamer heeft dus het medisch beroepsgeheim voor patiënten opgeheven om iets te kunnen doen aan een verspilling van 0,002% van het zorgbudget. Twee duizendste van een procent! Krankzinnig is een woord dat de lading niet dekt.
Nog een totaal gestoord feit: in de wet – die dus al is aangenomen – is nergens geregeld in hoeverre zorgverzekeraars inzage krijgen in het medisch dossier van mensen. In feite is het nu dus zo dat ze ongelimiteerd kunnen browsen in je medische geschiedenis, omdat ze ergens denken dat je een heel klein deel van hun budget verkeerd gedeclareerd hebt.
Begrijp me niet verkeerd. Fraude, vooral bij verzekeringen, is verkeerd en moet vooral aangepakt worden. Maar begin dan godverdomme met het aanpakken van de instellingen die de meeste fraude plegen en niet bij het afpakken van basisrechten van normale burgers.
Dit is weer een voorbeeld van het afpakken van de privacy van heel veel mensen omdat een nauwelijks te bevatten kleine groep dingen verkeerd doet. Dit is een reflex die in vrijwel alle gevallen (wereldwijde totaalsurveillance, war on drugs, ik noem maar wat) nauwelijks effect heeft.
Bovendien is dit probleem hartstikke makkelijk op te lossen zonder een wetswijziging die alleen maar ten nadele van het overgrote deel van de patiënten kan werken. Een zorgverzekeraar zou bij vermoeden van fraude een andere dokter – die ook beroepsgeheim heeft – in kunnen schakelen om het dossier van een patiënt te controleren. Maar dat vindt de Kamer blijkbaar niet goed genoeg. Die wil blijkbaar liever dat winstgeörienteerde bedrijven onbeperkt inzage kunnen krijgen in vertrouwelijke informatie.
Misschien moeten we ons hier even over laten horen, in plaats van ons zo druk te maken om een maatregel die met een simpele handeling op te lossen is. Dit is iets wat voorbij politieke principes gaat. Het afbrokkelen van het medisch beroepsgeheim in het voordeel van zorgverzekeraars is een stap richting een staat die niet gecontroleerd wordt door een gekozen overheid, maar door megacorporaties die geen fuck om jou of je organen geven, maar wel om het verdienen van meer geld.
Het voorstel kan nog in de Eerste Kamer sneuvelen, maar dan moet het wel heel duidelijk zijn dat we hier als burgers met zijn allen tegen zijn. En dat kan alleen als iedereen dit leest.