donderdag 7 januari 2016

Vluchtelingenstroom 53


'Political Science'

No one likes us - I don't know why
We may not be perfect, but heaven knows we try
But all around, even our old friends put us down
Let's drop the big one and see what happens

We give them money-but are they grateful?
No, they're spiteful and they're hateful
They don't respect us-so let's surprise them
We'll drop the big one and pulverize them

Asia's crowded and Europe's too old
Africa is far too hot
And Canada's too cold
And South America stole our name
Let's drop the big one
There'll be no one left to blame us

We'll save Australia
Don't wanna hurt no kangaroo
We'll build an All American amusement park there
They got surfing,' too

Boom goes London and boom Paree
More room for you and more room for me
And every city the whole world round
Will just be another American town
Oh, how peaceful it will be
We'll set everybody free
You'll wear a Japanese kimono
And there'll be Italian shoes for me

They all hate us anyhow
So let's drop the big one now
Let's drop the big one now

Randy Newman


Een van de belangrijkste doelstellingen van het Europese en Nederlandse beleid moet zijn te voorkomen dat Amerika niet langer verantwoordelijk wil zijn voor het functioneren van het internationale systeem,

aldus Ruud Van Dijk, die geschiedenis doceert aan de Universiteit van Amsterdam, in de Volkskrant van 19 december 2015. Op zijn vraag: 'Waarom toch Amerika?' antwoordt de academicus met een doctorstitel:

In de eerste plaats omdat de liberaal-democratische orde van onze tijd grotendeels op Amerikaanse initiatieven teruggaat. Amerika zit in het dna van het internationale systeem. Verder hebben de VS sinds 1945 een centrale rol gespeeld bij handhaving en uitbouw,

en aangezien het 'exceptionalisme een vast onderdeel [is] van de Amerikaanse identiteit,' blijft het, volgens hem,

ons vitale belang, en daarom onze plicht, er alles aan te doen dat het zich zo manifesteert dat het internationale systeem er stabieler van wordt. Voorlopig schieten we daarin tekort,

en dat is rampzalig omdat 

het internationale systeem nog altijd op liberaal-democratische leest [is] geschoeid. Het draait om vrije (zij het ook gereguleerde) markten, en open samenlevingen, tenminste als norm. Ondanks alle compromissen en hypocrisie waaraan ze zich heeft schuldig gemaakt, streeft Washington nog altijd naar een wereld waarin individuele vrijheden - fundamentele rechten van de mens - de norm zijn. Voor ons in de EU is het niet anders.

Die 'vrije  (zij het ook gereguleerde) markten' hebben ervoor gezorgd dat de VS nu een 'oligarchie' is, een systeem waarin 'unlimited political bribery' heeft geleid tot 'a complete subversion of our political system as a payoff to major contributors,' aldus niemand minder dan oud-president Jimmy Carter in juli 2015. Hij voegde hier aantoe dat zowel Democratische als Republikeinse congresleden 'look upon this unlimited money as a great benefit to themselves.' Dit corrupte bestel maakte het mogelijk dat in 2014 

For the second year in a row, America’s richest 14 individuals made more from their annual investments than the $80 billion provided for people in need of food. Nearly half of the food-deprived are children. Perversely, the food stamp program was CUT because of a lack of federal funding.

Desondanks meent Ruud van Dijk van de UVA dat 'de Verenigde Staten de onmisbare ordeningsmogendheid in het internationale systeem [blijven].' Met andere woorden: deze historicus bepleit dat de 'onmisbare'  oligarchische 'orde' zal blijven van 'het internationale systeem.' Natuurlijk is het goed te weten dat aan de faculteit geschiedenis van de Universiteit van Amsterdam dit soort opvattingen leven en geen merkbare ophef veroorzaken bij collega's en studenten, maar het begint extra gevaarlijk te worden wanneer iemand met een academische titel deze benauwende visie publiekelijk verspreid via de Volkskrant, en wel omdat het hier geen wetenschappelijk onderbouwd betoog betreft, maar uiterst simplistische politieke propaganda. Voor welke belang werkt Ruud van Dijk al dan niet bezoldigd? Niet voor het belang van de wetenschap, zoveel is duidelijk. Maar voor welk belang dan wel? Ik kan er maar één verzinnen, hij werkt bij de Universiteit van Amsterdam voor het belang van de neoliberale elite. Op 5 april 2012 verscheen onder de kop 'UVA KLOPT OPNIEUW AAN BIJ HET GROOTKAPITAAL' de volgende informatie:

UvA op jacht naar commerciële gelden

De economische faculteit van de UvA is al een tijdje bezig om actief fondsen te werven bij commerciële partijen. Vorig jaar mei werd door professor Arnoud Boot een sponsorovereenkomst  met optiehandelshuis  Optiver binnengehaald. ‘Ik hoop nog heel veel geld voor de UvA binnen te halen,’ zei Boot toen tegen Follow the Money. ‘Hoe meer geld hier naar toekomt hoe beter. De academische top bereiken in het internationale krachtenveld vereist dit.’

Niet iedere hoogleraar aan de UvA is tevreden over de grotere verbondenheid met het grote geld. FTM-columnist en professor financiële geografie Ewald Engelen spreekt zelfs van ‘bedriegersstoelen’. “Het Financieele Dagblad staat er vol mee: ingezonden stukken van Bijzondere Hoogleraren in de Accountancy, het Recht, de Fiscaliteit, de Vastgoedkunde, het Actuariaat en andere oplichtersvakken, die met botte pen en kromme zinnen het particuliere belang van de geldschieter behartigen en dat verdoezelen met een onderschrift waarin de oetlul zich presenteert als Professor,” schrijft Engelen. 

Over de onafhankelijkheid van deze leerstoel hoeft men zich geen zorgen te maken volgens Han van Dissel, decaan van de faculteit Economie en Bedrijfskunde. ‘Er wordt geregeld gediscussieerd over de wetenschappelijke objectiviteit van bijzonder hoogleraren,’ zegt van Dissel. ‘Dat zal bij Beetsma niet gebeuren, want hij is geen bijzonder hoogleraar, maar gewoon hoogleraar. Zeg maar distinguished professor,  hoogleraar met een randje.’


Gezien het lage wetenschappelijke niveau van Ruud van Dijk's opvattingen zou het interessant zijn te weten wie hem precies heeft aangenomen en waarom. Bovendien: waarom accepteert zijn vakgroep zijn propaganda? Welk belang behartigen op hun beurt de stafleden van de faculteit geschiedenis van de UVA? Ik vraag dit vooral omdat Van Dijk met grote stelligheid publiekelijk stelt dat 'het internationale systeem nog altijd op liberaal-democratische leest [is] geschoeid,' en dat het hierbij 'draait om' ondermeer 'open samenlevingen.' Een universiteit is onderdeel van die 'open samenlevingen,' en van oudsher de alma mater die de samenleving voedt met kennis, en niet met propaganda. Hoe 'open' zijn die 'samenlevingen' wanneer bijvoorbeeld een vooraanstaande Duitse intellectueel als Hans Magnus Enzensberger al in 1994 in zijn essaybundel Oog in Oog met de Burgeroorlog constateerde: 

Ontegenzeggelijk brengt de wereldmarkt, sinds die geen toekomstvisioen meer is maar een mondiale realiteit, ieder jaar minder winnaars en meer verliezers voort, en niet alleen in de Tweede en Derde Wereld maar ook in de belangrijkste landen van het kapitalisme. Zoals elders hele landen, ja continenten wegvallen uit de internationale handelsbetrekkingen, zo zijn het hier steeds grotere delen van de bevolking die niet kunnen voldoen aan de in snel tempo hoger wordende concurrentie-eisen…

het moderniseringsproject is in ieder geval in zoverre mislukt dat de 'achtergeblevenen,' waar ze zich ook mogen bevinden, in een uitzichtloze situatie verkeren. Om ecologische, demografische en economische redenen zullen de moderniseringsverschillen nooit meer zijn op te heffen; ze worden integendeel met het jaar groter. Dat weet iedereen, 

inclusief Ruud van Dijk. De negatieve gevolgen van dit zogenaamde moderniseringsproces gelden inmiddels ook voor academici. Al op 29 mei 2012 berichtte nrccarrière (met als slogan 'samen ambities waarmaken,') onder de kop 'Twee masters op zak – nu die droombaan nog' het volgende:

Eind deze maand komt de Vereniging van Universiteiten (VSNU) met de eerste resultaten uit de WO-monitor 2011. Daaruit blijkt een toename van het aantal werkloze afgestudeerden uit het wetenschappelijk onderwijs. Bijna 8 procent geeft één tot anderhalf jaar na afstuderen aan nog werkloos te zijn, ten opzichte van 5 procent twee jaar geleden. Vooral afgestudeerden in taal- en cultuurwetenschappen hebben steeds meer moeite een baan te vinden.

Bijna twee jaar vóórdat Ruud van Dijk claimde dat het neoliberale kapitalisme 'open samenlevingen' creëert kiet op donderdag 23 januari 2014 de nrc.next onbedoeld zien hoe het 'internationale systeem' dat 'nog altijd op liberaal-democratische leest [is] geschoeid' in werkelijkheidk functioneert. In een vertaald artikel uit The Economist stelde de neoliberale spreekbuis dat veel werk zal verdwijnen als gevolg van automatisering en rationalisering:

De boosheid over de toegenomen ongelijkheid zal groeien, maar politici zullen moeite hebben er iets aan te doen. De vooruitgang mijden zal net zo onzinnig blijken te zijn als protesteren tegen de gemechaniseerde weefgetouwen in 1810. Want elk land dat weigert mee te doen wordt ingehaald door landen die de nieuwe technologie omarmen.

Als gevolg van de miljarden staatssteun aan de neoliberale financiële en economische macht, waarvoor een universitair docent als Van Dijk zowel tijdens zijn college's als in het openbaar propaganda maakt, is de situatie als volgt:

In een wereld die economisch steeds meer gepolariseerd is, zullen velen hun kansen zien verminderen, terwijl hun salarissen worden afgeknepen.

De politieke koers wordt niet uitgestippeld door een 'liberale democratie,' waarbij de bevolking het heden en de toekomst bepalen, maar door een 'plutocratie' zoals voormalig president Carter de feitelijke macht noemde. Daarom is de vraag hoe 'vrij' en 'open' de VS zelf is, die als 'onmisbare ordeningsmogendheid in het internationale systeem' zou functioneren. De dag dat ik dit schrijf, donderdag 7 januari 2016, bericht de International New York Times op de voorpagina onder de kop 'Now at night class: Surviving a shooting':

As massacres proliferate, nervous Americans flock to seminars on safety.   

When the police held town hall meetings here in the past, they were lucky to    see a half-dozen people. But the topic of le most recent one was 'Active Shooter: A Citizen's Guide to Planning for Survival.' And the place was packed. 

Chief Gary Sparks, an Army veteran vith 29 years on the police force, set the    mood with an opening chat that was part folksy pep talk and part pragmatic    self-defense lecture. The world has changed, he told the crowd: Google the floor plans of stadiums and concert sites before going to them. Study the layout of your grocery store. Make a note of places to make a quick exit or to hide. And be ready to pounce, if you must, with maximum aggression. 

'You can't go out here and not have a mind-set to win the fight,' Chief Sparks said. 


In de praktijk van alledag wordt de doorsnee burger in de 'onmisbare ordeningsmogendheid' geadviseerd zich mentaal voorbereiden op een oorlogssituatie. Boodschappen doen wordt door politiemensen gepresenteerd als naar het front gaan, waar elk moment een massamoordenaar een slachting kan aanrichten. Deze wanorde, die een kopie is van het massale Amerikaanse geweld elders in de wereld, weerhoudt Van Dijk en de meeste andere mainstream-propagandisten er niet van te beweren dat 'Voor ons in Europa een constructieve, activistische Amerikaanse rol intussen essentieel [is].' Hoe 'essentieel' is die 'activistische rol' voor de Amerikaan zelf? Ik bedoel dan voor een gewone burger in de VS die zijn reëel besteedbaar inkomen sinds 1978 niet heeft zien stijgen, die tot 2008 de opgelopen achterstand kon dichten met een creditkaart, maar die nu met grote schulden achtergebleven is. Wat resteert er van de mythe van de 'Amerikaanse Droom'? Niets! Daarvoor in de plaats kwam de nachtmerrie van de armoede in een consumptiemaatschappij, en angst het slecht betaalde werk te verliezen, of beide. En voor de zwarten al helemaal niets, ondanks of misschien wel juist door het aantreden van een president met een donkere huid die 'change we can believe in' beloofde en vervolgens precies deed van de witte elite hem opdroeg. 'Just follow the money!' en men weet wie en wat Obama is. Hij verdedigt dezelfde belangen die de racistische president Woodrow Wilson meer dan een eeuw geleden vertegenwoordigde met de woorden: 

Since trade ignores national boundaries and the manufacturer insists on having the world as a market, the flag of his nation must follow him, and the doors of the nations which are closed must be battered down.... Concessions obtained by financiers must be safeguarded by ministers of state, even if the sovereignty of unwilling nations be outraged in the process. Colonies must be obtained or planted, in order that no useful corner of the world may be overlooked or left unused.

Het was dezelfde imperialistische en expansionistische Woodrow Wilson, die door Geert Mak in zijn bestseller Reizen zonder John. Op zoek naar Amerika (2012) werd geprezen als één van de Amerikaanse president die 'een begin van orde brachten in de mondiale politiek en economie.' Inderdaad, in Nederland '[belagen] hypocrisie en farizeïsme hier individu en gemeenschap!' zoals Johan Huizinga al in de jaren twintig terecht opmerkte. Het poldermodel betekent liever de macht behagen dan haar ter verantwoording te roepen. 

Nog enkele ontnuchterende feiten over de 'onmisbare natie' die, volgens witte opiniemakers, 'een begin van orde' bracht in de wereld:

Before the mid-1970s, economic growth in the United States was associated with falling poverty rates. If that relationship had held, poverty would have been eradicated in the 1980s. The decoupling of rising growth and falling poverty, however, means that Americans are working longer and harder but becoming poorer and less economically secure.

15.1 percent— just over 46 million Americans— were officially in poverty in 2010. This is an increase from 12.5 percent in 2007.

Among racial and ethnic groups, African Americans had the highest poverty rate, 27.4 percent, followed by Hispanics at 26.6 percent and whites at 9.9 percent.

45.8 percent of young black children (under age 6) live in poverty, compared to 14.5 percent of white children.

In 2011, 28.0 percent of workers earned poverty-level wages ($11.06 or less an hour).

Workers earning poverty-level wages are disproportionately female, black, Hispanic, or between the ages of 18 and 25.

The United States spends less on social programs (16.2 percent of GDP) than similarly developed countries (21.3 percent of GDP), has a relative poverty rate (the share of the population living on less than half of median household income) 1.8 times higher than those peer nations, and has a child poverty rate more than twice as high.

Since 1973’s historical low of 11.1 percent poverty in the United States, poverty rates generally rise during recessions and drop during recoveries. The recovery following the 2001 recession, however, saw poverty increase and then further explode during the Great Recession.
From 2008 through 2009, 32.2 percent were in poverty for at least one month, and 52.6 percent were below twice poverty for a least one month. In addition, 4.6 percent were in poverty for the entirety of the two-year period, while 18 percent were at twice poverty for the entirety. Therefore, the official poverty rate of 15.1 percent understates the number of people who experience poverty.


In de VS verricht dus een aanzienlijk deel van degenen die onder armoedegrens leeft betaald werk. Als men nu even niet uitgaat van de praatjes vanuit het blanke bolwerk in de polder dan doemt al snel een geheel ander beeld op over 'de,' volgens Ruud van Dijk, 'exceptionele Amerikaanse rol, waarop die ertoe heeft geleid dat 'het internationale systeem nog altijd op liberaal-democratische leest geschoeid [is].' Omdat, volgens cijfers uit 2011, bijna de helft van de zwarte kinderen in de VS onder de armoedegrens opgroeit, citeer ik opnieuw enkele fragmenten uit Ta-Nehisi Coates' boek Tussen de Wereld en Mij (2015).  Coates, die zelf in een zwarte getto van Baltimore in het werkelijke leven geschoold werd vertelt zijn zoon:

Ik wist dat mijn deel van het Amerikaanse zonnestelsel, waar lichamen aan een hardnekkige zwaartekracht waren onderworpen, zwart was en dat het andere, bevrijde deel dat niet was. Blijkbaar werd het gat door een ondoorgrondelijke kracht in stand gehouden. Ik voelde, al begreep ik het nog niet, dat er tussen die andere wereld en mij een relatie was. En ik zag er een kosmische onrechtvaardigheid in, een diepe wreedheid, die een blijvend, onbedwingbaar verlangen in me losmaakte om mijn lichaam te bevrijden en aan de zwaartekracht te ontsnappen…

Alles om me heen werd geregeerd door angst, en ik wist, zoals alle zwarte mensen weten, dat die angst te maken had met de Droom, met de zorgenvrije jongens, met taart en gestoofde rundvlees, met de witte hekken en groene gazons die elke avond naar onze tv's werden gestraald…

'Wit Amerika' is een belangengroepering die in het leven is geroepen om de exclusieve macht te beschermen waarmede het onze lichamen onderwerpt en controleert. Soms is die macht direct (lynchpartijen), soms verraderlijk (redlining) (gentrificeren. het uitsluiten door alles te duur te maken. svh). Maar in welke vorm ook, de macht om te onderwerpen en uit te sluiten is bepalend voor het geloof wit te zijn… 

We waren zwart, voorbij het zichtbare spectrum, voorbij de beschaving. Onze geschiedenis was minderwaardig omdat wij minderwaardig waren. Dat wil zeggen dat onze lichamen minderwaardig waren. En die minderwaardige lichamen konden nooit met hetzelfde respect worden behandeld als de lichamen die het Westen hadden opgebouwd.


En Obama? Die houdt nu al zeven jaar lang het neoliberale systeem in stand dat de kloof tussen rijk en arm, tussen wit en zwart nog groter heeft gemaakt. Voordat Barack Obama tot president was gekozen schreef ik op deze weblog datgene wat iedere serieuze journalist en universitair docent had kunnen weten:

Obama is een hype, een bijzonder knappe hype. Hij verkoopt geen boodschap, maar een beeld. Niemand weet precies wat zijn programma is, wat hij politiek gaat doen, maar velen denken toch dat zodra deze man aan de macht is alles beter zal gaan, dat hij de hoop op een goede toekomst is. Obama is op een geweldig slimme manier aan de man gebracht. Hij heeft ook de financiële macht aan zijn kant, hij beschikt over twee keer zoveel geld om reclame voor zichzelf te maken als McCain. Het feit dat iemand als Obama door de werkelijke macht naar voren is geschoven is tekenend voor de ernst van de crisis waarin het kapitalistische systeem verkeert. 


Maar wanneer een geschoold individu met feiten aankomt om de meningen van gecorrumpeerde opiniemakers te weerleggen dan zwijgen laatst genoemden, bij gebrek aan feiten. Het enige argument dat ze soms menen te hebben is dat de 'Amerikanen' het goed bedoeld hadden, 'humanitair ingrepen,' de 'responsibility to protect' namen, kortom, goede intenties hebben gehad, hun persoonlijke verantwoordelijkheid hebben genomen om overal in de hele wereld 'open samenlevingen' te scheppen, maar dat door de houding van de slachtoffers de zaak is geëscaleerd. Ta-Nehisi Coates schreef daarover:

Het hele punt van dit gepraat over 'intenties' en 'persoonlijke verantwoordelijkheid' is dit: algehele vrijspraak. Er zijn fouten gemaakt. Lichamen zijn te grond gericht. Mensen zijn geknecht. Maar we bedoelden het goed. We hebben ons best gedaan. 'Goede intenties' zijn goed voor een toegangspasje tot de geschiedenis, het is een slaappil om de Droom te bestendigen,

en, niet te vergeten, om een witte docent geschiedenis van een matig scorende universiteit in een klein land te kunnen beweren dat 'Washington nog altijd [streeft] naar een wereld waarin individuele vrijheden - fundamentele rechten van de mens - de norm zijn.'  Volgende keer meer.


Guantanamo.







Geen opmerkingen:

Peter Flik en Chuck Berry-Promised Land

mijn unieke collega Peter Flik, die de vrijzinnig protestantse radio omroep de VPRO maakte is niet meer. ik koester duizenden herinneringen ...