vrijdag 1 maart 2013

'Deskundigen' 121



Amerika staat er over een halve eeuw beter voor dan Europa… Als je invloed en macht wilt hebben, moet je groots zijn. Dat is iets wat we in Europa van ze kunnen leren.
Geert Mak. Nu.nl. 22 augustus 2012

For seven months in 1967 the soldiers of Tiger Force lost control in a frenzy of torture, mutilation and cold-blooded murder. Stories started to leak back of women and children blown to pieces; of innocent civilians being routinely executed; of necklaces made from the severed ears of the dead.

Tiger Force is the previously unheard account of the true actions of these doomed men. For the first time, Pulitzer-prize winning authors Michael Sallah and Mitch Weiss reveal the awful truth behind the American military’s wall of silence.

Sallah and fellow reporter Mitch Weiss… would uncover one of the darkest secrets of the Vietnam War – the longest series of atrocities carried out by a U.S. fighting unit in the conflict and, later, a massive Army investigation that was eventually covered up.

In the Tiger Force case, the burden of responsibility has fallen on the soldiers – for now. Their names have been linked to one of the biggest war-crimes cases of the Vietnam War. But so far, the Army has not accepted responsibility and continues to conceal the records.

After the Blade broke the story of Tiger Force, the reporters said they hoped the Army would assume responsibility for what happened in the Central Highlands in 1967 so that someday some other newspaper – five, ten, twenty years from now – didn’t turn up hidden records from some other series of atrocities committed in Iraq, Afghanistan, or another country. Until the military does so, the danger of another Tiger Force will always be there.
Michael Sallah & Mitch Weiss. Tiger Force. The Shocking True Story of American Soldiers Out of Control in Vietnam. 2006


Het land fungeerde… decennialang als ordebewaker en politieagent – om maar te zwijgen van alle hulp die het uitdeelde. En nog steeds zijn de Verenigde Staten het anker van het hele Atlantische deel van de wereld in de ruimste zin van het woord. Het is nog altijd de ‘standaardmacht’
Geert Mak. Reizen zonder John. Op zoek naar Amerika. 2012

A powerful universalizing utopian ambition exists in Western civilization, a creativity and desire for power that have given the West overall global domination since the Renaissance. I do not say this in particular celebration of the West, but to state a reality. The West’s history is distinguished by a creativity and dynamism that have allowed it to shape the modern world, and also by much violence and ruthless aggrandizement as well. The West is what it is, and we are its products.
William Pfaff. The Irony of Manifest Destiny. The Tragedy of America’s Foreign Policy. 2010

Pfaff, de Amerikaanse auteur en columnist van de International Herald Tribune, de ‘global edition of the New York Times,’ heeft gelijk, het Westen is zowel wetenschap en geneeskunde, scholing en sociale voorzieningen, als Auschwitz en Hiroshima, Vietnam en Irak, de groeiende wereldwijde kloof tussen arm en rijk, de verwoesting van de natuur, de klimaatverandering en het gewelddadig streven naar hegemonie. Pfaff:

Every modern effort to universalize a nation’s power and values so as to establish a ‘new’ human society has rested upon Western illusions of progress that were understood by the Attic Greeks to be illusions, preoccupying Greek myth, religion, and philosophy.

Alle al dan niet totalitaire systemen werden ook door het Westen uitgeprobeerd,  fascisme, kapitalisme, neoliberalisme, nationaal socialisme, communisme, een beperkte vorm van democratie etc., en dit alles ten koste van miljoenen slachtoffers. Het is dan ook niet alleen William Pfaff die stelt:

Power produces hubris, defiance of the gods or of the appropriate human order, and this is punished. Tragedy accompanies the exercise of power; and pride ends in ruin… Hubris causes overreaching, which meets defeat and retribution. Modern societies are not exempt.

Ook die blijven kwetsbaar,  of de vergelding zich nu manifesteert in de vorm van de aanslagen van 11 september 2001 dan wel in de vorm van de klimaatverandering. Vergelding is het product van oorzaak en gevolg. Beide zijn ondergeschikt aan de wetmatigheid van actie en reactie, hoe graag de westerse autoriteiten en hun opiniemakers dit ook proberen te ontkennen. Het menselijk handelen mag dan wel niet aan logica voldoen, maar de gevolgen van ons handelen zijn wel degelijk logisch. De grote Nederlandse historicus Johna Huizinga schreef in 1918 in zijn essaybundel Mensch en Menigte in Amerika: Vier Eassays Over Moderne Beschavingsgeschiedenis:

Zoekend naar de krachten en middelen, om het leven vrijelijk te beheersen, onderwerpt de mens zich tegelijkertijd. In iedere bewerktuiging van het leven der gemeenswchaqp wordt een hoeveelheid menselijke vrijheid vastgelegd. Zodra de boog is uitgevonden, is het niet meer alleen de mens, die zich bedient van de boog, maar ook de boog, die de mens dwingt, hem te gebruiken. Zodra zich een bestuursfunctie gevormd heeft, verwerpt deze een surplus van werkzaamheid boven het onmiddellijke doel uit, dat zij dienen moet. Elk werktuig en elke organisatie is geladen met een eigen activiteit, die de mens dwingt, het werktuig te doen werken, de organisatie te doen fungeren…

De mens hoopt nieuwe grotere vrijheid om te leven van elke volmaking van het werktuig, van elke krachtbesparende samenvoeging van de wil en het kunnen der velen. Doch ieder beter werktuig en ieder fijner organisatie bindt hem opnieuw aan de blinde macht, die hij daarin op woekerrente heeft gezet. Elke school, elke leer, elke staats- of bedrijfsvorm spant de men in een gareel en beperkt zijn functies.

Hoe meer de mens zich aan de techniek moet onderwerpen hoe onvrijer hij wordt. De wanhopige poging zich te bevrijden leidt juist tot minder vrijheid. En zo schijnt de mensheid

de hulpeloze slaaf te worden van haar eigen onvolmaakte middelen van materiele en sociale techniek. Geen beeld dringt zich bij cultuurhistorische beschouwingen vaker op dan dat van Goethe’s Zauberlehrling. Het veelgebruikte ‘die ich rief, die Geister, werd ich nu nicht los’ blijft de tekst bij uitnemendheid voor alle grote cultuurbewegingen. En het beeld van de stomme bezem, die altijd weer komt aanstrompelen met het water, het water, is heden treffender dan ooit. De arme mensheid blijft altijd tovernaarsjongmaatje, en maar zelden in de wereldgeschiedenis komt de Meester thuis,

aldus beoordeelde Huizinga de technologische ontwikkelingen in de Verenigde Staten. De krachten die de moderne mens oproept blijken al snel onbeheersbaar te zijn, zoals we vandaag de dag wereldwijd kunnen constateren. De dynamiek van het technologische systeem is een eigen leven gaan leiden. Tegelijkertijd wordt het moderne neoliberalisme gemotiveerd door primitieve driften. In zijn boek Ondersteboven (1998) geeft de Uruguayaanse auteur Eduardo Galeano een illustrerend voorbeeld hiervan wanneer hij schrijft

De reclame gelast te consumeren en de economie verbiedt het. Het bevel tot consumptie, verplicht voor allen maar onmogelijk voor de meerderheid, wordt vertaald in een uitnodiging tot misdrijf. De politieberichten in de kranten leren ons meer over de tegenstellingen van onze tijd dan de pagina’s met politieke en economische informatie. Deze wereld, die allen een banket aanbiedt en de deur voor de neus van velen dichtgooit, is tegelijkertijd gelijkmakend en ongelijk: gelijkmakend in de ideeën en de gewoonten die hij oplegt en ongelijk in de kansen die hij geeft.

En over die gelijkschakeling en ongelijkheid merkt Galeano op:

De consumptiemaatschappij oefent met haar tweelingsbroer, de dictatuur van de ongeorganiseerde ongelijkheid in de wereld, een symmetrisch totalitarisme uit…

De gelijkschakeling, die ons standaardiseert en tot sullen maakt, valt niet te meten. Er is geen computer die de dagelijkse misdaden kan meten, die de industrie van de massacultuur tegen de mensenlijke regenboog en het mensenrecht op identiteit begaat. Maar zijn vernietigende voortgang is verbijsterend. De geschiedenis stroomt weg uit de tijd en de ruimte, herkent de verbazingwekkende diversiteit van zijn delen niet meer. Via de massamedia geven de bazen van de wereld de voor allen geldende plicht aan ons door onszelf in één enkele spiegel te bekijken, de spiegel die de waarden van de consumptiecultuur weerkaatst.

Wie niet heeft, bestaat niet; wie geen auto heeft, wie geen merkschoenen draagt of geimporteerde parfums gebruikt, doet net alsof hij niet bestaat. Importeconomie, importcultuur: in het rijk van de warenhuizen zijn wij allemaal verplicht ons in te schepen op het cruiseschip van de consumptie, dat de woelige wateren van de markt doorklieft. De meeste passagiers zijn tot schipbreuk veroordeeld, maar de buitenlandse schuld betaalt voor rekening van ons allen de passage van degenen die mee mogen.

De rijke landen leven als parasieten ten koste van de arme landen. Het kapitalisme vergroot die kloof alleen maar, zoals blijkt uit de officiele cijfers:

The WWF today released its ninth Living Planet Report, detailing the ongoing destruction of the world's environment by the predatory behaviors of rich nations, which, the report concludes, are responsible for the most drastic drop in biodiversity in poor countries in over 40 years. In effect, the LPR portrays a ‘state of the planet’ which reveals ‘how the poorest and most vulnerable nations are subsidizing the lifestyles of wealthier nations.’  The 7% rise in the ecological footprint of rich nations is directly correlated to the 60% decrease in the footprint of poor nations because the rich ravage and exploit the natural resources of the poor, the report concludes.
The report is clear that we're still going downhill, that our ecological footprint, the pressure we put on the earth's resources, continues to rise so we're now using 50% more resources that the earth can replenish and biodiversity continues to decline," said Jim Leape, Director General of WWF International. (CNN source)

The LPR determined that the ‘top ten’ eco footprints belong to: (in order)

Qatar
Kuwait
United Arab Emirates
Denmark
Belgium
United States.
Australia
Canada,
the Netherlands
Ireland
BERKELEY – The environmental damage caused by rich nations disproportionately impacts poor nations and costs them more than their combined foreign debt, according to a first-ever global accounting of the dollar costs of countries' ecological footprints. The study, led by former University of California, Berkeley, research fellow Thara Srinivasan, assessed the impacts of agricultural intensification and expansion, deforestation, overfishing, loss of mangrove swamps and forests, ozone depletion and climate change during a 40-year period, from 1961 to 2000. In the case of climate change and ozone depletion, the researchers also estimated the impacts that may be felt through the end of this century.

‘At least to some extent, the rich nations have developed at the expense of the poor and, in effect, there is a debt to the poor,’ said coauthor Richard B. Norgaard, an ecological economist and UC Berkeley professor of energy and resources. ‘That, perhaps, is one reason that they are poor. You don't see it until you do the kind of accounting that we do here.’

Afgezien van de kleine landen in deze top tien is duidelijk dat de bevolkingsrijkste naties, de VS en Canada, met een totale bevolking van rond de 350 miljoen inwoners, de grootste ecologische schade veroorzaken, ten koste van de miljarden armen. Eduardo Galeano:

De leningen, die de consumerende minderheid in staat stellen zich met nutteloze dingen te overladen, werken ten dienste van de schone schijn van onze middenklasse en van degenen die onze hogere klasse imiteren; en de televisie zorgt ervoor dat de kunstmatige vraag, die het Noorden van de wereld onophoudelijk bedenkt en met succes op het Zuiden projecteert, voor de ogen van ons allen in echte behoefte verandert. (‘Noord’ en ‘Zuid’, tussen twee haakjes, zijn termen die… betrekking hebben op de verdeling van de mondiale taart en die niet altijd met de geografische verdeling overeenkomen.)


Terwijl de ideologen van de globalisering het doen voorkomen alsof de hele wereldbevolking ooit via het neoliberale trickle-down systeem hetzelfde welvaartsniveau zal bereiken als dat in in rijke wereld, geldt nu al dat

For 2007, humanity's total ecological footprint was estimated at 1.5 planet Earths; that is, humanity uses ecological services 1.5 times as quickly as Earth can renew them… the average world citizen has an eco-footprint of about 2.7 global average hectares while there are only 2.1 global hectare of bioproductive land and water per capita on earth. This means that humanity has already overshot global biocapacity by 30% and now lives unsustainabily by depleting stocks of ‘natural capital.’

In Nederland is de gemiddelde carbon footprint 2,78 hectare. Wanneer dat oppervlak wordt vermenigvuldigd met het aantal inwoners op aarde (afgerond op 6 miljard, maar toenemend), ontstaat een oppervlak van 166,8 miljoen vierkante kilometer, ruim meer dan het totale landoppervlak van de aarde. Dat houdt in dat wanneer alle mensen een westerse levensstandaard hanteerden, en die in stand zouden houden met fossiele brandstoffen, de opgetelde carbon footprints alleen al, meer dan een planeet nodig zouden hebben, om überhaupt duurzaam te kúnnen zijn. (De Amerikaanse carbon footprint is overigens nog aanzienlijk hoger.)

En toch analyseren de westerse massamedia de huidige ontwikkelingen niet aan de hand van het simpele feit dat de westerse neoliberale ideologie de ondergang van de mensheid betekent. Dat kunnen de commerciele media ook niet, aangezien ze voor een groot deel afhankelijk zijn van advertentie-inkomsten. Eduardo Galeano schrijft in dit verband:

Wat gebeurt er met de vele miljoenen Latijns-Amerikaanse kinderen die tot werkloosheid of een hongerloon veroordeelde jongeren zullen zijn? Stimuleert reclame de vraag of bevordert zij juist het geweld? De televisie biedt volledige service: zij leert niet alleen de kwaliteit van het leven te verwarren met de kwantiteit van de dingen, maar bovendien geeft zij een dagelijkse audiovisuele cursus geweld, aangevuld met videospelletjes. De misdaad is het succesrijkste schouwspel op het scherm. ‘Sla voor je geslagen wordt’, raden de elektronische meesters van de videospellen aan. ‘Je bent alleen, je staat er alleen voor.’ Auto’s vliegen, mensen ontploffen: ‘Ook jij kunt doden.’ En intussen groeien de steden. De Latijns-Amerikaanse steden behoren al tot de grootste in de wereld. En met de steden groeit, in het ritme van de angst, de misdaad.

Om de omvang van de wereldwijde migratie naar de steden te illustreren, schreef in 2006 de Amerikaanse historicus Mike Davis in zijn boek Planet of Slums:

In 1950 there were 86 cities in the world with a population of more than one million; today there are 400, and by 2015 there will be at least 550. Cities, indeed, have absorbed nearly two-thirds of the global population explosion since 1950, and are currently growing by a million babies and migrants each week. The world's urban labor force has more than doubled since 1980, and the present urban population - 3.2 billion - is larger than the population of the world when John F. Kennedy was inaugurated…

Thus, the cities of the future, rather than being made out of glass and steel as envisioned by earlier generations of urbanists, are instead largely constructed out of crude brick, straw, recycled plastic, cement blocks, and scrap wood. Instead of cities of light soaring toward heaven, much of the twenty-first-century urban world squats in squalor, surrounded by pollution, excrement, and decay. Indeed the one billion city- dwellers who inhabit postmodern slums might well look back with envy at the ruins of the sturdy mud homes of Çatal Hüyük in Anatolië, erected at the very dawn of city life nine thousand years ago.

Nu al woont meer dan de helft van de wereldbevolking in steden. Tegen 2015 zal het aantal krottenbewoners alleen al in Zwart Afrika boven de 330 miljoen uitstijgen, een aantal dat elke vijftien jaar zal verdubbelen. Wat kan het Westen tegenover deze tikkende tijdbom in stelling brengen? De Europese machthebbers proberen een hermetisch gesloten afscheiding op te werpen rond de zuidflank van Europa, maar dat is nu al onvoldoende. Op hun beurt voorspellen de Amerikaanse militaire strategen dat de groeiende economische kloof’  in de wereld zal uitlopen op een ‘toenemende economische stagnatie, politieke instabiliteit, en culturele vervreemding,’  maar in de praktijk weten ook zij tegen de voorhoede van de rebellerende ‘have-nots’ niet meer in stelling te brengen dan op afstand bestuurde drones. Ook dat zal niet helpen wanneer de bevolkingsexplosie een kritische massa heeft bereikt. Ondertussen gaat de neoliberale werkelijkheid autonoom en onbekommerd verder. Galeano:

De wereldeconomie eist voortdurend expanderende consumptiemarkten om de groeiende productie af te zetten en de winstcijfers niet te laten dalen, maar tegelijkertijd eist zij arbeidskrachten en grondstoffen tegen bespottelijke prijzen om de productiekosten te drukken. Hetzelfde systeem dat steeds meer moet verkopen, wil ook steeds minder betalen. Deze paradox is de moeder van een tweede paradox: het Noorden van de wereld geeft steeds dwingender tot het Zuiden en Oosten gerichte orders tot consumeren om het aantal consumenten te vermeerderen, maar vermeerdert zo in veel grotere mate het aantal misdadigers. Door zich meester te maken van de fetisjen die mensen een echt bestaan verlenen, wil iedere aanvaller hebben wat zijn slachtoffer heeft om te zijn wat zijn slachtoffer is…

De door de modellen van de consumptiemaatschappij opgelegde culturele gelijkschakeling kan niet tot statistieken worden herleid. De economische gelijkschakeling, daarentegen, is wel meetbaar en deze meting wordt verricht door de Wereldbank, die zoveel voor die gelijkschakeling doet, en wordt bevestigd door de verschillende organisaties van de Verenigde Naties. De wereldeconomie is nooit minder democratisch geweest…

James Wolfensohn, tien jaar lang directeur van de Wereldbank, verklaarde in 1997 in dit verband:   

You and I and all of us in this room — the privileged of the developing and the developed world — can choose to ignore it. We can focus only on the successes. We can live with a little more crime, a few more wars, air which is a little bit dirtier. We can insulate ourselves from whole sections of the world for whom crisis is real and daily but which to the rest of us is largely invisible. But we must recognize that we are living with a time bomb and unless we take action now, it could explode in our children’s faces.

If we do not act, in 30 years the inequities will be greater. With population growing at 80 million a year, instead of 3 billion living on under $2 a day, it could be as high as 5 billion. In 30 years, the quality of our environment will be worse. Instead of 4 percent of tropical forests lost since Rio, it could be 24 percent.


En in Planet of Slums waarschuwt Mike Davis voor de volgende feiten:

By 2030 the world will look roughly as follows: Of 8 billion humans, 5 billion will live in cities. 1 billion urbanites -- owners, managers, technicians, and skilled information-sector workers -- will provide the principal demand for branded international production. 2 to 3 billion informal workers - at least 2 billion of whom will live in classic slums or shantytowns -- will somehow exist outside the formal relations of production, in Dickensian squalor or worse, ravaged by emergent diseases and subject to the various mega-disasters following in the wake of global warming and the exhaustion of urban water supplies. Social marginality will increasingly correspond to age as well as race, and this new 'wretched of the earth' will be the youngest cohort of humanity. The new urban poor, however, will not go gently into this dark night.

Ze gaan rondtrekken en zullen in opstand komen tegen hun uitzichtloze positie. In feite is dit al begonnen, maar nog op kleine schaal. Desondanks spelen in de commerciele mainstream media deze feiten geen doorslaggevende rol. Daar bestaat nog steeds een virtuele droomwereld:

Amerika staat er over een halve eeuw beter voor dan Europa… Het gevoel dat ze uitzonderlijk zijn, drijft ze voort. Als je invloed en macht wilt hebben, moet je groots zijn. Dat is iets wat we in Europa van ze kunnen leren.
Geert Mak. Amerika straks sterker dan Europa. 22 augustus 2012.

Die boodschap verkoopt veel beter dan de angstaanjagende realiteit. Morgen meer. 



Geen opmerkingen:

NRC. Goedemorgen en Welterusten

  Goe Vandaag 16 APRIL 2024 Goedemorgen, Oekraïne slaakt een noodkreet: door het tekort aan munitie dreigt Rusland op alle fronten terrein t...