donderdag 24 februari 2011

Massa & Macht 4

Elias Canetti:


'De kern van de religie is echter dezelfde gebleven, in het centrum ervan staat de weeklacht.'


De lamentatie die boven al het andere één ding aantoont, het onvermogen het leven te accepteren, het lijden, en het onvermijdelijk tragische. Canetti:

'Waarom sluiten zo veel mensen zich bij de weeklacht aan? Waaruit bestaat haar aantrekkingskracht? Welk nut heeft ze voor de mensen? In allen die zich erbij aansluiten vindt hetzelfde plaats: de jacht- of hetzemeute reinigt zich als klaagmeute van de zonde.'


Het slachtoffer is zonder 'zonde', en wie wil niet zonder 'zonde' zijn? En juist op die manier kan de dader zich slachtoffer voelen en hoeft hij geen verantwoording te nemen voor zijn eigen kwaad. Desondanks weten de zelfbenoemde slachtoffers zich nooit werkelijk te onttrekken aan het gevoel zondig te zijn. Nooit slagen ze er helemaal in hun geweten het totale zwijgen op te leggen. En dus nemen

'schuld en angst in hen onophoudelijk toe, en daarom verlangen ze zonder het te beseffen naar verlossing. Daarom sluiten ze zich bij iemand aan die voor hen sterft, en in de weeklacht om hem voelen ze zichzelf als vervolgden. Wat ze ook hebben gedaan, hoe wreed ze zich ook hebben gedragen voor dit ogenblik stellen ze zich op aan de kant van het lijden. Het is een plotselinge en verstrekkende wisseling van partijen. Ze bevrijdt hen van de opgehoopte schuld van het doden en de angst dat de dood hen zal treffen. Wat zij anderen ooit hebben aangedaan, dat neemt een ander nu op zich, en door hem trouw en onvoorwaardelijk aan te hangen hopen zij de wraak te ontlopen. Hieruit blijkt dat de klaagreligies voor het geestelijk huishouden van de mensen onontbeerlijk zijn zolang zij het doden in meuten niet kunnen nalaten.'


Ziehier het christendom, de slachtoffers zonder schuld.

1 opmerking:

Anoniem zei

Met de wereld in je maag zitten of in de wereld als maag zitten? ...en je shit voelen...

"Ze begint als vluchtmetamorfosen ten einde zijn en men ze alle vergeefs ervaart. In de melancholie is men is men de ingehaalde en reeds gegrepen buit. Men kan niet meer ontkomen. Men metamorfoseert niet meer. Alles wat men heeft geprobeerd, was vergeefs. Men berust in zijn lot en ziet zichzelf als buit. Men is in dalen lijn: buit, vlees, aas of drek. De ontwaardingsprocessen, die (uit..foutje vert.) de eigen persoon steeds minder maken, drukken zich overdrachtelijke zin als schuldgevoelens uit. Een schuld betekent oorspronkelijk dat men in de macht van een ander was. Of men zich schuldig voelt of zich als buit ziet komt in princiepe op hetzelfde neer" ("Massa en Macht" pag.393)

Jeremia 39:18
"Voorzeker, Ik zal u beslist bevrijden. U zult niet vallen door het zwaard en u zult uw leven tot buit hebben, omdat u op Mij hebt vertrouwd, spreekt de HEERE".

Herziene Statenvertaling 2010)

Lamentatie heet ook wel jeremiëren, jeremiades..

Buit:.. de associatie van jacht..."men berust in het lot en ziet zichzelf als buit". God die je-zelf tot buit maakt omdat je hem vetrouwde.

Oudsaksiche connectie "sunda(r)": het woord
"zonde" (schuld) zit ook in zonder, zonderling, uitzonderlijk, bijzonder...uitzondering zijn.

Overleven en schuldgevoelens...

En naast fysiek overleven is er een psychisch overleven..

En die monotheïstische "Heere"?

"De paranoïcus lijdt aan gedaantefixatie die van zijn eigen persoon uitgaat - hij is in alles het onveranderlijkst - en zich van daar uit over de hele verdere wereld uitstrekt. Zelfs het werkelijk verschillende ziet hij graag hetzelfde. etc. etc." (pag. "Massa en Macht" pag.514)

Soms doet die 'Heere' me aan een hersenonderzoeker denken: die vermoedt dat achter elk menselijk gedrag het brein zit...

Jeremia 31:20
"Want sinds ik tegen hem gesproken heb, denk ik nog ernstelijk aan hem; daarom rommelt mijn ingewand over hem..."
(Oude Statenvertaling, versie Rembrandbijbel)

De Bijbel is een prachtige bron betreffende psychosomatische klachten...

groetjes,
Contextcatcher

Peter Flik en Chuck Berry-Promised Land

mijn unieke collega Peter Flik, die de vrijzinnig protestantse radio omroep de VPRO maakte is niet meer. ik koester duizenden herinneringen ...