donderdag 25 oktober 2007

De Commerciele Massamedia 96


De Nieuwe Reporter houdt de vinger aan de pols of zoiets. Onlangs stond er fundamentele kritiek op de Nederlandse journalistiek en raadt u eens hoeveel van mijn dappere collega's reageerden op de DNR website. 1, EEN, eentje, 1 van 1. Leest u zelf:


'Verloren de Nederlandse media na 11 september hun hoofd en werden er daarom te weinig kritische vragen gesteld over de Irak-oorlog? Volgens Maarten van Rossem wel. "Ik was door mijn mening minder welkom in de media. Ik zat thuis op de bank en werd als een paria behandeld."
Van Rossem deed zaterdag zijn beklag tijdens het symposium 'Media onder vuur – Welke lessen kunnen de media trekken uit de kwestie-Irak' in de Rode Hoed in Amsterdam. De commentator was niet de enige die zich voorafgaande aan de Irak-oorlog in de hoek gedreven voelde. Een in de zaal aanwezige buitenlandredacteur van het AD die een artikel schreef over de gevaren van een dergelijke oorlog, vertelde dat hij zijn hoofdredacteur Oscar Garschagen aan het bureau kreeg: "Dus jij vindt dat die schoft in Bagdad mag blijven zitten…?"
Niet alleen de hoofdredactie van het AD ging de mist in. "Arie Elshout van de Volkskrant vond 11 september de belangrijkste gebeurtenis sinds de kruisiging van Jezus", wist de voormalige Volkskrant-columnist Van Rossem. "En Pieter Jan Hagens dacht dat de Derde Wereldoorlog was begonnen." Het gevolg was volgens de Amerika-deskundige een weinig kritische opstelling ten aanzien van de Amerikaanse plannen om ten oorlog te trekken tegen Irak.
Volgens defensiedeskundige Ko Colijn is het achteraf altijd makkelijk om gelijk te hebben. "Veel van de scepsis was niet gebaseerd op feiten. Ik heb destijds op integere gronden een positie ingenomen. Ik zie geen reden om daar nu op terug te komen." Colijn wilde best toegeven dat hij zich had vergist in de presentatie die de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell in februari 2003 had gegeven in de Veiligheidsraad. Maar dat er sprake zou zijn geweest van 'een toneelstukje waar een 4 Havo-scholier doorheen kon kijken' – zoals Van Rossem suggereerde – dat klopte zeker niet.'

Die hilarische Ko Colijn toch. Veel van de scepsis was niet gebaseerd op feiten. Je hoort het hem zeggen. 'Veel van de scepsis was niet gebaseerd op feiten.' Nou Ko, ik kan je vertellen dat mijn Amerikaanse collega's van de alternatieve pers onmiddellijk wisten dat ze geflest werden. Ik trouwens ook. Veel van de scepsis was niet gebaseerd op feiten? Alle scepsis is, zodra het over politici gaat, altijd gebaseerd op feiten. Heb je dan nooit iets van bijvoorbeeld I.F. Stone gelezen? En wie gaat er nu over scepsis spreken als is aangetoond dat je te onnozel was om ook maar een greintje scepsis te hebben toen de neoconservatieven vertelden dat Irak elk moment kon toeslaan met massavernietigingswapens. Ik kan je in mijn herinering nog steeds rechts aan die NOS tafel zien babbelen. Je was een aanfluiting, een travestie van een echte journalist. En nu nog zeuren ook over andermans terechte scepsis die op NIETS gebaseerd zou zijn, terwijl de sceptici in alles gelijk hebben gekregen. Lees deze drie artikelen van me eens, geschreven voor het tijdschrift de Humanist in de tijd dat jij jezelf en je publiek in de luren liet leggen door Colin Powell en wel omdat je de feiten niet wilde weten. En waarom wilde je die niet weten? Omdat je het spel meespeelt, omdat je de grenzen van de officiele versie maar al te goed kent, omdat je erbij wilt horen, omdat je financieel afhankelijk van je praatjes bent, omdat je de consensus niet durft te doorbreken en natuurlijk omdat je een oliebol bent. Lees de feiten nou eens.

4 opmerkingen:

Sonja zei

Ik herhaal hier even wat ik daar heb geschreven:

Je kiest voor een bepaald beroep omdat je een emotionele band hebt met je onderwerp(en). Tenminste, voor de journalist kun je gemakkelijk buitensluiten dat hij of zij dat voor het geld doet, want rijk kun je niet worden als verslaggever. Er zal dan ook een zeker idealisme bij komen kijken. Maar waarom gedragen de meeste journalisten zich dan als een medicus die het liefst zoveel mogelijk mensen ziet sterven? Vanwaar de roeping om regeringen en individuen kritiekloos positief af te schilderen die streven naar uitbuiting, oorlog, etnische reiniging en mensenrechtenschendingen? En wanneer er geen enkele andere optie overblijft (zo lees ik over de excuses van het AD en RTL nieuws) dan òf nonsens op te schrijven (of over te schrijven) of niets te schrijven, waarom kiest men er dan voor om (levensgevaarlijke) nonsens te schrijven?

De enige conclusie die ik kan trekken is dat de journalist of de redactie geen band heeft met zijn onderwerp, er geen sprake is van een wens of roeping om de burger te informeren, en er geen sprake is van idealisme - of er een ander soort humanitaire principes op nahoudt. Wanneer je ervan uitgaat dat een journalist redelijk geïnformeerd is, een vereiste van het vak, wist iedereen in die beroepsgroep dat de oorlog tegen Irak illegaal was en gebaseerd op leugens - én op een humanitaire ramp zou uitdraaien. Alles wat hierover opgeschreven is, is dus een bewuste keuze geweest. Om zoals het AD en RTL nieuws nu opeens 'de wens van de lezer' ertussen te trekken is ronduit laf.

Dat het in een nieuwsmedium vrijwel nooit om 'de wens van de lezer' gaat, wiens enige wens is om geïnformeerd te worden (waarom anders een krant lezen!) is duidelijk. Ga je ervan uit dat een krant moet schrijven wat de burger wil lezen (zie systeem commerciële omroepen) dan is het simpelweg geen krant, maar een amusementsblad. In plaats dat een krant de burger zou moeten waarschuwen voor onjuiste en disinformatie door relevanter informatie toe te voegen dan die uit politieke en militaire bronnen (wie is er nog niet embedded?), wordt het zo onderhand zaak om de burger te beschermen tegen de kranten.

Sonja zei

Anderzijds realiseer ik me dat het nooit echt anders is geweest. Alleen leeft de discussie momenteel op omdat burgers nu veel meer bronnen tot zijn beschikking heeft en dus kan vergelijken, en hij ontdekt dat hij voor de gek gehouden wordt.

Anoniem zei

Grappig. Die Colijn. Hij zei:

[i] 'een toneelstukje waar een 4 Havo-scholier doorheen kon kijken' – zoals Van Rossem suggereerde – dat klopte zeker niet.'[/i]

Iedereen weet nog dat het een hilarische PoweLLpoint presentatie was. "hier ziet u een foto van een .?. mogelijk is dat een chemische lab".

Gek dat de 'gewone burger' meer vraagtekens zette bij de presentatie dat de journalistiek. Waarom de commerciële media niet?
Maar eigenlijk is dat weer een retorische vraag.
Commercie en waarheidsbevinding gaat niet samen.

Sonja zei

'Waar is Nederlandse Seymour Hersh?'
http://www.volkskrant.nl/binnenland/article473835.ece

"Wij hebben mensen die zich bezighouden met onderzoeksjournalistiek." boerde Pieter Broertjes na het sombere beeld dat Luijendijk schetste vn de Nederlandse journalistiek. Wie dan meneer Broertjes? Bedoelt u misschien uw al dan niet embedded verslaggevers die kritiekloos militaire persberichten doorbrieven?

"Maar Luyendijk heeft wel een punt wat betreft de parachutejournalistiek, zegt Broertjes. ‘Nederland is in oorlog, en daarom wil de Volkskrant binnenkort een vaste correspondent in Kabul.’"

Moet dat soms een soort garantie voor goede verslaggeving voorstellen meneer Broertjes? Is het niet eens zaak om u eens te gaan buigen over de kritiek op uw krant, met haar soms misselijkmakende disinformatie en USraëlische propaganda misschien?

Peter Flik en Chuck Berry-Promised Land

mijn unieke collega Peter Flik, die de vrijzinnig protestantse radio omroep de VPRO maakte is niet meer. ik koester duizenden herinneringen ...